- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
معرفی مقاله | نظریه دولت در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه‌ای
وسائل ـ رهبر معظم انقلاب در نظریه دولت‌شان به دولت کریمه عدل محور معتقدند که مبنای آن اسلامی است و جهت الهی دارد و اصول اساسی آن، برپایی قسط و عدالت، مردم سالارى، استقلال، مبارزه با فساد و بی عدالتی، دفاع از حقوق مردم در همه زمینه ها، دفاع از حقوق مسلمانان عالم، و دفاع از هر مظلوم در هر نقطه عالم است.
به گزارش خبرنگار وسائل، نظام جمهوری اسلامی مبتنی
بر ولایت فقیه، نخستین بار در اندیشه شیعه، همراه با پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در صحنه عمل ظاهر شده و سپس از سوی آیت الله خامنه ای ادامه یافته است. با مراجعه به اندیشه سیاسی این دو رهبر انقلاب می توان به ارکان اساسی نظام و دولت اسلامی دست یافت. از طرف دیگر، برای روشن شدن دیدگاه هر متفکر و اندیشمندی درباره دولت، می توان اندیشه او را در سه بحث مفهوم (ارگانیکی/مکانیکی)، ساختار (دولت حداقلی/دولت حداکثری) و نظریه دولت (جامعه محور/دولت محور) بررسی کرد.
لذا رقیه جاویدی؛ دانشجوی دکترای علوم سیاسی با نظارت علمی حجت الاسلام والمسلمین لک زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در مقاله «نظریه دولت در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای» درصدد آن هستند که سه وجه «مفهوم»، «ساختار» و «نظریه دولتِ» مدنظر مقام معظم رهبری را با توجه به اندیشه سیاسی و بیانات ایشان بررسی و تبیین کنند.
کلیدواژه ها: آیت الله خامنه ای، اندیشه سیاسی، دولت، هندسه اسلامی، دولت کریمه عدل محور.
نتیجه گیری
به نظر آیت الله خامنه ای، خطوط اصلی همه تصمیم ها و برنامه ها، به آبشخور اندیشه اسلامی، جهان بینی اسلامی، و تلقی و برداشت اسلامی متصل است و بر اساس آن برداشت و تلقی است که وظایف مشخص می شود و عمل بر طبق آن صورت می گیرد. در واقع، این خطوط اصلیِ تلقی و بینش اسلام و جهان بینی اسلامی است که به همه امور جهت دینی و اسلامی می دهد و آنها را از امور باطل و کفر جدا می سازد و نیز همین جهت دهی است که سبب شکل گیری دو نظام کفر و ایمان می شود.
تمام این اصول جهان بینی، در تنظیم روابط زندگی و در تنظیم پایه های حکومت اسلامی و اداره جامعه مؤثّر است. بنابراین، دولت اسلامی از نظر مبانی و منابع، کاملاً با دولت های غربی و مدرن تفاوت دارد و دیدگاه های دولت اسلامی نیز از این نظر با غرب متفاوت است و نمی توان دیدگاه های غربی و اروپایی را بر ایران و دولت اسلامی آن کاملاً منطبق و قابل تطبیق دانست.
البته باید توجه کرد که گاه از اصطلاحات یکسانی در نظریه ها استفاده می شود اما باید در نظر داشت که یکسان بودن اصطلاحات و به کارگیری آنها، به معنای ملزم و پایبند بودن به مبانی نظریات غربی نیست و صرف کاربرد است و جهت الحادی ندارد؛ بلکه جهت الهی و جهت گیری اسلامی و دینی دارد.
در این مقاله، اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری در باب دولت با توجه به سه وجه نظری بحث، یعنی مفهوم دولت (ارگانیکی/مکانیکی)، ساختار دولت (دولت حداقلی/دولت حداکثری) و نظریه دولت (جامعه محور/دولت محور) بررسی شد.
در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای، مفهوم دولت تلفیقی از مفهوم ارگانیکی و مکانیکی است. به نظر ایشان، تشکیلات دولت عبارت است از: سازماندهی نیروها برای اداره کشور و به کار گرفتن امکانات کشور برای رسیدن به هدف ها.
ایشان منشأ دولت را مردمی - الهی می دانند و به مردم سالاری دینی و اصول مسلّم استقلال، آزادی و جمهوری معتقدند. از طرفی، ایشان بر آن است که نظام اسلامی جمهوری اسلامی ایران که مقدمه تشکیل دولت اسلامی آن بود، بر مبنای هندسه الهی شکل گرفته و قوام یافته است به این معنا که نظام و دولت در ایران، جهت الهی و اسلامی دارد و بر مبنای شریعت، ایمان و عدالت استوار است، نه جهت الحادی و بر مبنای کفر و استکبار. ازاین رو، می توان گفت ایشان به مفهوم شبکه ای از دولت بر مبنای هندسه الهی معتقد است.
در بحث ساختار دولت، مقام معظم رهبری به دولت حداقلی یا حداکثری با الزامات تعریف شده غربی باور ندارند بلکه ایشان در تعریفی ساده از ساختار دولت (دولت بزرگ یا گسترده و دولت کوچک)، به دولت کوچک پویا و تعاملی معتقدند. به اعتقاد ایشان، ساختار دولت، ولایت فقیهی بر پایه ولی فقیه و سه قوای مقننه، مجریه و قضاییه استت که به صورت مستقل و مجزا از یکدیگر فعالیت می کنند و دو نهاد شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام بر اسلامی بودن قوانین و حفظ مصلحت اسلام و مردم مسلمان نظارت می کنند.
ایشان کارویژه اصلی دولت را «نظارت، حمایت و هدایت» و اصل اساسی را عدم دخالت دولت در زندگی مردم می دانند، جز زمانی که مصلحت اسلام یا مردم مسلمان اقتضا کند که در این صورت دولت می تواند در امور مردم دخالت کند. بر اساس همین نقش، کارویژه و وظیفه ای که برای دولت تعریف می کنند، در نظریه دولت خود، به نظریه عدل محور و دولت کریمه معتقدند دولتی که بر مبنای عدل و قسط و ایمان و عزت اسلامی استوار است و حکمرانی می کند.
این مقاله به قلم رقیه جاویدی، دانشجوی دکتری با نظارت علمی حجت الاسلام والمسلمین لک زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشریه فصلنامه علوم سیاسی بهار 97 شماره 81 به چاپ رسیده است.
برای مشاهده مقاله می توانید از اینجا دانلود کنید./204/229/ح
در جدول ذیل، خلاصه ای از اندیشه سیاسی ایشان در باب مفهوم، ساختار و نظریه دولت ارائه شده است:
برچسب ها:
دولت اسلامی ، حکومت اسلامی ، اندیشه اسلامی ، مقام معظم رهبری سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۴۶:۲۳
طلوع افتاب
۰۶:۱۸:۴۸
اذان ظهر
۱۳:۰۴:۲۵
غروب آفتاب
۱۹:۴۹:۲۲
اذان مغرب
۲۰:۰۷:۱۷